صنعت فرش يكي از كهن ترين صنايع اغلب كشورهاي جهان و خاورميانه بخصوص ايران بوده است و به جرات مي توان گفت كه در ايران نيز از قديم الايام منطقه آذربايجان پرچم دار اين صنعت بوده است . فرش در ايران علاوه بر صنعت بودن ، جنبه هنري نيز به خود گرفته و از اين منظر استاتيد چيره دستي در راه اين هنر درين كوشيده و آن را به نسل حاضر به ارث گذاشته اند بطوري كه در حال حاضر خريداران فرش آن را نه فقط بخاطر استفاده در كف بلكه به عنوان كالايي تزئيني و هنري براي استفاده در ديوار منازل مي خرند . لذا برماست كه در حفظ و ترويج اين ميراث گرانبها قدم برداريم و از مناطق داراي پتانسيل و استعداد بالقوه براي رشد و پيشرفت اين هنر حمايتهاي لازم را بعمل آوريم اما از نظر اقتصادي و جنبه صنعت بودن مي توان گفت كه با توجه به وضعيت نا مطلوب اشتغال و نرخ بالاي بيكاري در ايران اين صنعت تعداد قابل ملاحظه اي از افراد فعال جامعه را كه در جاي بخصوصي مشغول به كار نيستند در بطن خود مشغول نموده است . از طرف ديگر امروزه كه بحث روي آوردن به صادرات محصولات غير نفتي و افزايش كميت و كيفيت اين محصولات به ميان مي آيد ، كشور ما به لحاظ برخورداري از نيروي كار ارزان در توليد فرش و به لحاظ نامداري فرش ايران در بازارهاي بين امللي داري توان و مزيت نسبي در توليد و صادرات اين محصول مي باشد . نكته جالب توجه اين است كه چه به لحاظ هنري و چه از جنبه اقتصادي ، مسئولين امر علي رغم توانايي و استعداد بالقوه و انديشمند كشور در توليد و صادرات فرش ، توجه كافي به آن نمي كنند و دولت نيز حمايت چنداني از آن بعمل نمي آورد . بهمين دليل اين محصول در هر دو جنبه ياد شده مشكلات خاص خود را دارد كه به نظر مي رسد راه حل اين مشكلات و احياء و باور ساختن اين صنعت ، برنامه ريزي دقيق و حمايت همه جانبه از آن مي باشد . بطوري كه بتوان از هنري بودن ، شهرت ديرين فرش ايران .نيروي كار ارزان و … در جهت توليد بيشتر و با كيفيت تر ( افزايش توليد ناخالص داخلي و در آمد ملي ) به كارگيري نيروي كار بيشتر ( افزايش سطح اشتغال ) ، صادرات بيشتر ( افزايش صادرات غير نفتي ) و … حداكثر استفاده را برد . معمولا افرادي به توليد فرش روي مي آورند كه در شغل هاي ديگر تامين نمي شوند و اين كار را به عنوان شغل جانبي انتخاب مي كنند و يا به خاطر اينكه شغل به خصوصي ندارند به بافت فرش مشغولند به طوري كه حداكثر افراد حتي در منازل خود اين كار را انجام مي دهند بنابراين كميت توليد حد متوسط به بالا مي باشد . به لحاظ اينكه قيمت فرش آذربايجان در بازارهاي داخلي و خارجي پايين است توليد كنندگان معمولا از مواد اوليه نامرغوب استفاده مي كنند . مثلا در رنگرزي به جاي استفاده از رنگ هاي طبيعي از رنگ هاي شيميايي كه قيمت پايين تري دارند استفاده مي كنند و نيز به خاطر هزينه هاي بالاي زندگي و عدم تامين مالي بافندگان و در نتيجه عدم دقت كافي در بافت ، كيفيت اين محصول متوسط به پايين مي باشد كه اميدواريم با حمايت هاو توجهات كافي و رفع مشكلات موجود بر سر توليد فرش در منطقه افراد بيشتري با جديت و به عنوان يك شغل پر در آمد وارد اين كار شوند تا هم كميت توليد براي صادرات بيشتر بالا رود و هم كيفيت با حل مشكل پايين بودن قيمت و تامين مالي بافندگان بالا مي رود تا خريداران بيشتري را پيدا نمايد.
-1چون اغلب مردم منطقه كار بافت فرش را كاري ساده مي دانند ( چون از زمان كودكي مدام شاهد انجام اين كار توسط والدين خود بوده اند ) همه به نوعي خود را درگير اين كار كرده اند . بر اين اساس مي توان گفت كه اكثر بافندگان فرش هنرمند نيستند كه ارزش هنري آن را ارج نهاده و كار ارزشمندي در اين زمينه انجام رسانند .
-2به خاطر اينكه در آمد قابل توجهي از اين راه عايد بافندگان نمي شود كار بافت فرش را كاري جدي تلقي نمي كنند و آن را در زمان‌هايي كه از كارهاي ديگر باز مي مانند ، با بي حوصلگي انجام مي دهند بنابراين معمولا كار با كيفيتي از آب در نمی آيد البته نا گفته نماند كه در ميان كسان زيادي هم هستند كه نه تنها هنرمند هستند و به عنوان يك هنر به كار بافت فرش مشغولند بلكه در هر حال آن را منبع در آمد خود دانسته و با دقت هر جه تمامتر به بافت فرش مشغولند و كارهاي بسيار ارزشمند و با كيفيت بالايي ارئه مي دهند .
-3به لحاظ كيفيت پائين مواد اوليه درمنطقه (مواد رنگرزي شيميايي) ومواد اوليه مرغوب، كيفيت توليدات منطقه پائين مي‌باشد.
-4كاربافت فرش اصولاْ كارسختي است واكثر بافندگان آن كه سال‌هاي طولاني مشغول اين‌كاربوده‌اند ظاهري خمود پيداكرده، تناسب اندام ندارند ومعمولاْ عضوي ازبدن آنان آسيب ديده مي‌باشد. مانند كوسويانابينا شدن چشم – گوزشدن پشت و… كه اين عوارض به لحاظ عدم وجود بهداشت كاري بوجود مي‌آيد.
-5سطح دستمزدي بافندگان درقبال كارسخت وزحمت زياد آنها بسيارپائين است واين پائين‌بودن سطح دستمزدها همان‌طور كه قبلاْ هم گفته شدباعث تنزل سطح كيفيت فرش مي‌شود.
-6-عدم وجود آموزش‌هاي فني وحرفه‌اي لازم ازسوي مراكز وسازمان‌هاي آموزشي وفني وحرفه‌اي .
7- مشكلات موجود دراخذ وام‌هاي سرمايه‌اي وتسهيلات بانكي.
8-عدم آگاهي لازم توليدكنندگان از علايق وسليقه‌هاي بازارمصرف و…
توليد فرش دستباف درآذربايجان بصورت سنتي وبيشتر خانواده‌هاي محروم وبي‌بضاعت به لحاظ عدم‌توانايي درانجام كارهاي ديگر جهت گذران زندگي باحداقل شرايط وامرارمعاش به توليد فرش روي آورده‌اند وهميشه هم ازتأمين نشدن زندگي‌شان شكوه دارند. بااين وجود بسياري ازتجار هم بدون درنظرگرفتن جنبه معنوي واخلاقي تجارت وبدون رعايت انصاف فرشها رااز بافندگاني كه به لحاط محروميت، از قيمت واقعي آن خبرندارند، به حداقل قيمت وكمترازارزش واقعي آن مي‌خرندتاشايد ازاين راه به هدف سودجويي خودجامه‌عمل بپوشانند. بهمين دليل كيفيت توليدات منطقه پائين بوده وفرشها به قيمت مناسبي به‌فروش نمي‌رسندودرضمن تمام مراحل ازتوليد تاصادرات مشكلات خاص خودراداردكه نيازبه حل دارند.
واما براي رفع بسياري ازمشكلات موجود درمراحل مختلف يادشده باتوجه به‌نظر مسئولين ودست‌اندركاران ذيربط فرش درآذربايجان ونتايج بعمل آمده پيشنهاد مي‌شود كه براي تداوم فعاليت وپيشرفت اين هنروصنعت ديرينه، دولت يك سازمان مستقلي جهت اداره امورفرش وساماندهي به مراحل مختلف آن تأسيس نمايد. ازجمله فعاليتهايي كه چنين سازماني ميتواند انجام دهد مي‌توان به موارد ذيل اشاره نمود.
1- جمع‌آوري اطلاعات درزمينه كميت وكيفيت توليد، چگونگي توليد، نيروي‌كار و تكنولوژي مورداستفاده درتوليد و صادرات ومقايسه آن بااستاندارهاي منطقه وجهان وتجزيه وتحليل اطلاعات بدست آمده وبرنامه‌ريزي براساس اين تجزيه وتحليل‌ها.
2- مشكل‌يابي مراحل مختلف توليد وصادرات باتوجه به اطلاعات بدست آمده.
3- چاره‌انديشي وارائه راهكارها وراه‌حلهاي مناسب جهت رفع مشكلات شناسايي شده.
4- ارائه آموزشها وانتقال اطلاعات موردنياز به توليدكنندگان.
5- ساماندهي ومنسجم كردن توليد درسطح كشوربصورت هدفمند وباهدف كميت، كيفيت وصادرات بيشتر بادرنظرگرفتن رضايت توليدكنندگان ومشتريان.
6- درنظرگرفتن اين محصول به‌عنوان يك كالاي غيرنفتي مناسب جهت صادرات وبرنامه‌ريزي دراين مورد.
7- افزايش دستمزد توليدكنندگان وسيدگي به مشكلات‌هاي آنان بطوري كه زندگي متوسطي داشته‌باشند تااز اين طريق تشويق به‌ادامه فعاليت دراين زمينه شوند.
8- دراختيارگذاشتن مواد اوليه مرغوب باقيمت مناسب وارائه تسهيلات بانكي حمايتي تاحدامكان.
9- اجراي برنامه‌ريزهاي عنوان‌شده درمواردفوق ودريافت بازخور بعداز اجراي برنامه‌ها ازمشتريان وبافندگان وهدف قراردادن بهبود مستمر دربرنامه‌ها.
10- ارزش قايل‌شدن به جنبه معنوي وهنري توليد فرش.
11- نظارت وكنترل مداوم برمراحل مختلف طي شده ازطريق خود توليدكنندگان( خودكنترلي )
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
